Đột Quỵ
Đột quỵ xảy ra khi một phần của não bị tổn thương do sự gián đoạn cung cấp máu. Các triệu chứng và dấu hiệu của đột quỵ tùy thuộc vào kích thước và vị trí của khu vực bị tổn thương.
Trong “cơn thiếu máu não cục bộ tạm thời (TIA)” các triệu chứng của đột quỵ biến mất hoàn toàn trong vòng 24 giờ.
Triệu chứng
Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Sự yếu của mặt, tay, chân ở một bên
- Tê mặt, tay, chân ở một bên
- Nói líu nhíu hoặc nói khó khăn
- Mất thị giác
- Chứng song thị
- Mất khả năng giữ thăng bằng hoặc phối hợp
- Loạng choạng cùng với một trong những triệu chứng trên
- Mất ý thức hoặc hôn mê
- Cơn “đau đầu tồi tệ nhất trong cuộc đời bạn”
Các triệu chứng thường xảy ra đột ngột, và có thể sẽ xấu đi trong vài phút hoặc vài giờ sau. Chúng có thể xảy ra trong khi ngủ và chỉ được nhận thấy khi thức dậy
Nguyên nhân
Máu được cung cấp lên não qua những mạch máu gọi là động mạch. Các động mạch này có thể bị nghẽn, dẫn đến “ischemic stroke” (đột quỵ do thiếu máu cục bộ) hay “infarct” (nhồi máu). Ít gặp hơn, các động mạch có thể vỡ, gây ra cơn “haemorrhagic stroke” (đột quỵ xuất huyết) hoặc “brain haemorrhage” (xuất huyết não).
Yếu tố nguy cơ
Có một số yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ:
- lớn tuổi
- nam giới
- cao huyết áp (hypertension)
- hút thuốc lá
- bệnh đái tháo đường
- cholesterol cao
- nhịp tim bất thường (atrial fibrillation- chứng rung tâm nhĩ)
- một số bệnh tim bao gồm cơn đau tim gần đây
- đột quỵ hoặc TIA trước đó
Chẩn đoán
- Quét não: thường là CT scan. Đôi khi chụp MRI là cần thiết.Việc quét sẽ giúp bác sĩ xác định các loại đột quỵ và vị trí của nó.
- Xét nghiệm máu: để tìm các bệnh tiềm ẩn như bệnh tiểu đường và cholesterol cao.
- Chụp X-quang ngực, điện tâm đồ (ECG): để biết thông tin về bệnh tim mạch.
- Nghiên cứu siêu âm của các mạch máu ở cổ và hộp sọ (siêu âm động mạch cảnh, Doppler xuyên sọ), và tim (siêu âm tim đồ): để phát hiện các điều kiện dễ dẫn đến đột quỵ.
- Chụp hình mạch: một ống nhỏ được đưa vào háng và đi cùng các mạch máu cho đến khi lên đến não. Thuốc nhuộm được tiêm vào và hình X-quang được chụp. Chúng cung cấp thông tin về vị trí và mức độ nghiêm trọng của sự tắc nghẽn mạch hoặc xuất huyết.
Lựa chọn điều trị
Phục hồi sau đột quỵ là một quá trình tự nhiên. Có đến một phần ba số bệnh nhân đột quỵ hồi phục hoàn toàn, một phần ba hồi phục bán phần, và một phần ba hoàn toàn không phục hồi. Khoảng 10 đến 20% không thể sống sót qua giai đoạn đầu sau đột quỵ. Phục hồi mất thời gian. Hầu hết phục hồi xảy ra sau 3-6 tháng đầu tiên, nhưng nó có thể tiếp tục chậm trong nhiều năm.
Tỉ lệ 5 đến 15% một năm bị tái phát đột quỵ. Để giảm nguy cơ của một cơn đột quỵ khác, tất cả các loại thuốc cần được uống thường xuyên và phải ngưng hút thuốc.
Phòng chống
Đến khám bác sĩ thường xuyên giúp phát hiện sớm và điều trị chứng cao huyết áp, tiểu đường, cao cholesterol và bệnh tim mạch. Thực hiện một lối sống lành mạnh sẽ giúp ngăn chặn sự khởi phát của đột quỵ. Tập thể dục thường xuyên và tránh hút thuốc. Tất cả các loại thuốc cần được uống thường xuyên, trừ khi có chỉ định bác sĩ.