BỆNH ĐỘNG MẠCH NGOẠI BIÊN
Nguyên nhân
Giống như chứng xơ vữa động mạch, PAD do sự tích tụ mỡ – còn gọi là mảng bám – trong động mạch gây ra. Các động mạch bị tắc ngăn không cho máu giàu o-xy đến nuôi cơ khi cơ cần nó nhất. Việc thiếu hụt o-xy gây đau đớn. PAD có thể làm tăng nguy cơ cơn đau tim và đột quị. Nhưng tin tốt lành là PAD có thể được chẩn đoán và điều tị dễ dàng.
Với cơn đau hạn chế vận động, bệnh nhân dần dần chuyển từ lối sống năng động sang lối sống thiếu vận động. Kết quả của lối sống này là tăng nguy cơ huyết áp cao, bị các cơn đau tim và đột quị đe dọa và giản thọ.
Triệu chứng
Triệu chứng bao gồm đi khập khiễng do đau. Thí dụ, khi một bệnh nhân bị tắc nghẽn ở cẳng chân đi bộ 100 mét, anh ta bắt đầu thấy đau ở cơ bắp chân của chân có khối tắc nghẽn. Anh ta ngừng lại và nghỉ ngơi vài phút, cơn đau dịu đi và anh ta tiếp tục đi tiếp 100 mét nữa trước khi cơn đau tái diễn.
Trong phần lớn các ca nghiêm trọng, nếu không được kiểm tra chẩn đoán, có thể dẫn đến u xơ, họai tử, và đoạn chi.
ĐIỀU TRỊ
Một trong những cách để ngăn ngừa là kiểm tra mắt cá chân và lực cánh tay trong các lần hẹn tư vấn thường niên tại phòng khám. Chỉ số cánh tay-mắt cá chân được tính bằng cách chia lực mắt cá chân cho lực cánh tay. Giá trị đạt được từ 0.9 đến 1 là bình thường. Nếu chỉ được 0.5 có nghĩa là bệnh nhân đã bị bệnh khá nặng.
1. Thay đổi lối sống
Bỏ hút thuốc; ăn uống hợp lý với thực đơn giàu chất xơ và ít cholesterol, chất béo và sodium; năng tập thể dục
2. Xử lý các vấn đề sức khỏe liên quan khác như huyết áp cao, đái tháo đường hoặc cholesterol cao.
3. Chăm sóc tốt cho da và chân tránh nhiễm trùng và giảm nguy cơ biến chứng
4. Dùng thuốc
Thuốc có thể được kê toa để điều trị các chứng bệnh như huyết áp cao (thuốc chống huyết áp cao) hoặc cholesterol cao
5. Can thiệp
Nhiều ca PAD tiến triển có thể chữa được bằng thủ thuật can thiệp như tạo hình mạch (Mở thông mạch máu bị tắc), tạo hình mạch đặt stent (đặt giá đỡ hỗ trợ mạch máu vừa thông giữ nó ở tư thết mở) hoặc cắt bỏ khối tắc nghẽn. Trong một số ca, các thủ thuật như phẫu thuật bắc cầu động mạch ngoại biên có thể được thực hiện nhằm dẫn lưu dòng máu đi vòng qua mạch máu tắc nghẽn.
Bất chấp việc chăm sóc y tế hiện áp dụng ở Singapore, vì một số lý do nhất định, PAD vẫn còn “không được chẩn đoán” vì phần lớn người ta không chịu làm kiểm tra lực cánh tay và mắt cá thường xuyên.
Ở Mỹ, việc giáo dục nâng cao nhận thức rất đươc xem trọng, dẫn đến việc tăng số lượng các chuyên gia y tế tim mạch chuyên lo kiểm tra lực mắt cá-cánh tay thường niên giúp phát hiện và điều trị sớm.
Mục tiêu của trị liệu là tăng cường cung cấp máu đến cơ cẳng chân nhờ đó các bệnh nhân có thể duy trì các hoạt động chức năng bình thường. Một khi các bệnh nhân trở nên luời biếng suốt ngày dính chặt vào ghế sô-pha, sẽ rất khó khăn để bứng họ ra khỏi chỗ ngỗi quen thuộc hàng ngày. Họ cần được giúp đỡ để luôn năng động và duy trì sức khỏe.